NAIKAN EN MUHASABA - DE KRACHT VAN NAAR BINNEN KIJKEN

Tijdens mijn tijd in Japan kwam ik in aanraking met Naikan (内観): een stille vorm van zelfreflectie die diep maar zacht is. Letterlijk betekent Naikan "naar binnen kijken". Niet om jezelf te veroordelen, maar om te kijken naar hoe je verbonden bent met anderen, en om die verbinding bewuster te voelen.

Bij Naikan stel je jezelf drie vragen:

1. Wat heb ik van anderen ontvangen?
2. Wat heb ik aan anderen gegeven?
3. Welke moeilijkheden heb ik anderen bezorgd?

Als ik cursussen over de Japanse cultuur geef, merk ik hoe moeilijk wij als westerlingen vooral dat derde punt vinden: niet kijken naar hoe anderen ons hebben gekwetst, maar naar wat wij zelf anderen hebben aangedaan. Het vraagt moed en openheid om op die manier naar jezelf te kijken, zonder oordeel, maar met zachtheid. Deze oefening doe ik ook samen met mijn zoons, vaak tijdens het avondeten. Heel eenvoudig: even stilstaan bij onze dag, samen kijken naar wat we hebben ontvangen, gegeven, en naar waar we misschien anders hadden kunnen doen.

Tijdens een gesprek met een broeder uit Marokko leerde ik dat binnen de islamitische traditie een vergelijkbare vorm van zelfreflectie bestaat: Muhasaba (محاسبة). Letterlijk betekent het jezelf ter verantwoording roepen, niet streng of veroordelend, maar eerlijk en bewust. Het gaat erom jezelf dagelijks af te vragen:

1. Wat heb ik goed gedaan?
2. Waar heb ik misschien anderen pijn gedaan?
3. En hoe kan ik groeien?

Niet om schuld op te bouwen, maar om met open ogen en een zacht hart verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen daden.

Of je nu Naikan of Muhasaba beoefent: beiden nodigen uit tot een leven met meer aandacht, dankbaarheid en begrip. Ze vragen je ook om eerlijk naar je eigen rol te kijken, verantwoordelijkheid te nemen, en jezelf niet als slachtoffer te zien, maar als iemand die bewust kan groeien.

Hoe kun je dit in je dagelijks leven laten groeien? Door af en toe stil te staan bij je dag en jezelf deze vragen te stellen. Niet om streng te zijn, maar om je blik te verruimen, jezelf beter te begrijpen, en te zien hoeveel onzichtbare draden van geven en ontvangen ons verbinden.

Naar binnen kijken is geen zwakte. Het is een stille kracht, die ruimte maakt voor dankbaarheid, begrip en nieuwe zachtheid. Eerst voor jezelf, en dan voor de wereld om je heen. 🌿✨

#Naikan #内観 #Muhasaba #محاسبة #JapanseWijsheid #IslamitischeWijsheid #Zelfreflectie #BewustLeven #Dankbaarheid #Wereldwijs #Zwerfkeien #Mindfulness #InnerlijkeKracht #RustEnBalans #Zelfgroei